Specustawa drogowa, jak nazywana jest ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, pozwala organom władzy publicznej wywłaszczyć nieruchomość z przeznaczeniem pod władzę publiczną w sposób znacznie szybszy i mniej skomplikowany aniżeli w wypadku tradycyjnego wywłaszczenia. Jest to sprzężone z faktem pozbawienia właścicieli nieruchomości części prawnych i poza prawnych środków obrony przed wywłaszczeniem zarówno co do zasady jak i co do zakresu a także wpływu na wysokość przyznawanego odszkodowania.
Wywłaszczenie jest tą spośród instytucji prawa, którą charakteryzuje niezwykle daleko idąca ingerencja w sferę prawa i wolności obywatelskich i w wypadku której szczególnie widoczny jest zakres władztwa administracyjnego. Specustawa drogowa ułatwia zainteresowanym organom publicznym nabycie potrzebnej im nieruchomości na drodze odjęcia prawa dotychczasowym właścicielom. Stąd pojawia się tym bardziej istotna potrzeba interesów jednostki celem zapobieżenia nadużyciom, do których niejednokrotnie dochodzi, przy czym ich powodem jest niekoniecznie celowe działanie urzędników, a często brak kwalifikacji i zrozumienia dla skomplikowanej materii prawnej.
Usprawnienie procedury wywłaszczeniowej nie oznacza niestety szybszej wypłaty odszkodowania, które to jest ustalane odrębnie, według ogólnych zasad ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami, do której specustawa odsyła, oczywiście z zachowaniem wprost w niej wskazanych odrębności. Może to oznaczać, że po dokonaniu wywłaszczenia i zrealizowaniu inwestycji drogowej na odszkodowanie trzeba będzie poczekać c jeszcze przez wiele miesięcy czy nawet lat. Termin 30 dni podany w ustawie ma jedynie charakter instrukcyjny i jego przekroczenie przez organ orzekający w sprawie nie rodzi żadnych konsekwencji, w szczególności obowiązku zapłaty odsetek za opóźnienie czy też odszkodowania, chyba że wynika ono z bezczynności organu dokonanej z rażącym naruszeniem prawa, ale takowa nie ma już merytorycznego związku z samą specustawą drogową a nadto musi zostać wykazana na zasadach ogólnych, w drodze odrębnego postępowania.
Właściciele nieruchomości zagrożeni działaniem specustawy, w szczególności ci, wobec których zostało przesądzone pozbawienie prawa własności w tym trybie, powinni zwrócić uwagę na szereg dobrodziejstw związanych z niezwłocznym wydaniem nieruchomości, o których zazwyczaj nie są informowani z urzędu. Należą do nich możliwość uzyskania zaliczki na poczet odszkodowania oraz podwyższenie samego odszkodowania o 5%. W tym drugim wypadku właściciel nieruchomości musi koniecznie udokumentować fakt wydania nieruchomości we właściwym czasie, bowiem w przeciwnym razie odszkodowanie nie zostanie podwyższone. Okoliczność wydania nieruchomości jest faktem, który w postępowaniu podlega dowodzeniu. Częstokroć organ prowadzący postępowanie na wiele miesięcy po wydaniu nieruchomości czy nawet zrealizowaniu inwestycji drogowej nie ma możliwości ustalenia daty faktycznego przekazania nieruchomości i z tego tylko powodu niemożliwym jest podwyższenie wysokości odszkodowania. Zawiodą się zaś wszyscy ci, którzy liczą, że fakt wydania nieruchomości zostanie udokumentowany przez jednostkę na rzecz której nastąpiło wywłaszczenie, bowiem jest ona w ostatniej kolejności zainteresowana podwyższaniem odszkodowania, jako zobowiązana do jego zapłaty.